Γάτες. Τι θα πρέπει να κάνουμε με τις γάτες; Να αφήσουμε τους μικρούς μας φίλους έξω ή να τους κρατάμε εντός σαν κατοικίδια; Πρόκειται για ένα πολύ παλιό ερώτημα των γατόφιλων που προκαλεί πολλές αντιδράσεις κι επιχειρήματα και για τις δυο πλευρές. Ωστόσο μια πρόσφατη μελέτη είναι ενάντια στο να αφήνουμε τους μικρούς μας φίλους εκτός σπιτιού, τουλάχιστον αν ζούμε στην Ουάσιγκτον, και δεν πρόκειται αναγκαστικά για τους λόγους που φαντάζεστε.
«Ανακαλύψαμε ότι η μέση κατοικίδια γάτα στην Ουάσιγκτον έχιε 61% πιθανότητα να βρεθεί στην ίδια περιοχή με τα ρακούν», ανέφερε σε δήλωση του ο Ντάνιελ Χερέρα, κύριος συγγραφέας της μελέτης και διδακτορικός φοιτητής του Τμήματος Επιστήμης Περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ (ENST). «Επίσης έχουν 61% πιθανότητα να συναντήσουν κόκκινες αλεπούδες και 56% να συναντήσουν πόσουμ», πρόσθεσε και αυτό είναι μεγάλο πρόβλημα για τους μικρούς μας φίλους.
Πάρτε για παράδειγμα τα ρακούν. Μπορεί να είναι αξιαγάπητα αλλά είναι ο μεγαλύτερος φορέας λύσσας στην Αμερική», εξήγησε ο Χερέρα. Οι κόκκινες αλεπούδες και τα πόσουμ επίσης μεταφέρουν τη λύσσα και εν συντομία ο Χερέρα είπε, «αφήνοντας τις γάτες μας έξω, εκθέτουμε σε σημαντικό κίνδυνο την υγεία τους».
Δείτε επίσης:
Και η έκθεση στη λύσσα δεν αγγίζει καν τους κύριους λόγους για να μην αφήνουμε τις γάτες μας να βγουν έξω. Είναι γνωστό ευρέως ότι οι γάτες είναι δεινοί κυνηγοί και κάποιες φορές με δυσβάσταχτες συνέπειες στους τοπικούς πληθυσμούς ζώων. Αλλά ίσως αυτό που δεν θα εκτιμήσετε είναι πως... ειδικά αυτοί οι μικροί κυνηγοί επιλέγουν το θύμα τους.
Δείτε το ως εξής: αν νομίζετε ότι ο μικρός γατούλης σας κάνει χάρη κρατώντας μακριά τα τρωκτικά, τότε πιθανότατα κάνετε λάθος.
«Πολλοί άνθρωποι εσφαλμένα νομίζουν ότι οι γάτες κυνηγούν τους αρρουραίους, όταν στην πραγματικότητα οι γάτες προτιμούν να κυνηγούν πολύ μικρά είδη που ζουν την εκάστοτε περιοχή», εξήγησε ο Χερέρα. «Οι γάτες κάνουν τους αρρουραίους να κρύβονται λόγω φόβου, αλλά δεν υπάρχει πραγματικά κάποια απόδειξη ότι ελέγχουν τον πληθυσμό των τρωκτικών. Η αληθινή ανησυχία είναι ότι μειώνουν τον πληθυσμό μικρών ζώων στο οικοσύστημα της Ουάσιγκτον».
Μια άλλη λάθος διαδεδομένη αντίληψη είναι ότι στη φύση το σαρκοφάγο κάνει τη δουλειά του.
Ωστόσο σύμφωνα με τη μελέτη οι γάτες δεν είναι «άλλος ένας θηρευτής» που παίζει έναν αναγκαίο ρόλο στο οικοσύστημα. Η πιθανότητα να βρεθεί μια γάτα σε ένα οικοσύστημα σχετίζεται μόνο με την ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή παρά με την άγρια ζωη. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος φέρνει τις γάτες σε μια περιοχή και δεν διαβιούν σε μια περιοχή με φυσικό τρόπο.
«Αυτές οι σχέσεις ανθρώπου και γάτας προτείνουν ότι η διασπορά της γάτας καθοδηγείται από τους ανθρώπους και όχι από φυσικούς παράγοντες», εξηγεί ο Τράβις Γκάλο, βοηθός καθηγητής στο ENST και σύμβουλος του Χερέρα. «Αφού οι άνθρωποι επηρεάζουν ευρέως τις περιοχές που ζουν οι γάτες, οι άνθρωποι επίσης υπαγορεύουν τον βαθμό κινδύνου που οι γάτες αντιμετωπίζουν και την ζημιά που προκαλούν στην άγρια ζωή».
Οπότε ποια είναι η λύση; Σύμφωνα με το Χερέρα, είναι απλή: κρατήστε τις γάτες σας μέσα στο σπίτι - ειδικά σε καταστάσεις που είναι πιθανόν να αλληλεπιδρούν με τους ιθαγενείς πληθυσμούς άγριας ζωής. Θυμηθείτε επίσης, δεν είναι μόνο για τις τοπικές οικογένειες ποντικών, αλλά απο αυτό εξαρτάται και η υγεία και ευτυχία της ψιψίνας σας.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Ecology and Evolution [1].
Στην Ελλάδα
Γνωρίζουμε ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν ρακούν και πόσουμ, αλλά υπάρχουν κόκκινες αλεπούδες που μπορούν να μεταφέρουν λύσσα όταν υπάρχει επιδημία λύσσας. Ευτυχώς από το 2021 η Ελλάδα είναι καθαρή από λύσσα, ωστόσο το 2013 υπήρχε μια περίπτωση που γάτα κόλλησε λύσσα στο Νομό Τρικάλων [2].
Όσο για τα θύματα, θηράματα των θηρευτών φίλων μας, στην Ελλάδα είναι τα διάφορα πουλάκια, σπουργίτια, καρδερίνες, οι πράσινοι φρύνοι του Ηριδανού. Υπάρχουν επίσης σκαντζόχοιροι αλλά και σκιουράκια στην Πάρνηθα [3][4][5].
Στην Ελλάδα για κάποιο άγνωστο λόγο οι κάτοικοι των πόλεων δεν έχουν συνηθήσει τα άγρια ζώα, όπως στο Λονδίνο είναι συνηθισμένη η κόκκινη αλεπού και στο Βερολίνο το αγριογούρουνο.
Στη Θεσσαλονίκη βέβαια πλέον ευτυχώς έρχονται αγριογούρουνα.
Το 2016 ξεκίνησε «παγκόσμιος πόλεμος» εναντίον των άγριων γατών
Για «παγκόσμιο πόλεμο» εναντίων των άγριων γατών που θεωρούνται υπεύθυνες για το 14% του συνόλου των εξαφανισμένων ειδών, συγκεκριμένα 22 ειδών πουλιών, εννέα ειδών θηλαστικών και δύο ειδών ερπετών, έκανε λόγο η El Pais.
Οι αρχές σε όλο τον κόσμο έχουν ξεκινήσει έναν μυστικό πόλεμο κατά των γατών στα νησιά τις οποίες συλλαμβάνουν με παγίδες, ή τους ρίχνουν δηλητηριασμένα ψάρια, η ακόμη τις κυνηγούν και με τουφέκια. Αυτό συνέβη και στα νησιά Galapagos, αλλά και σε νησιά όπως το Santa Catalina (Μεξικό), το Baltra (Ισημερινός), το Τρινιντάντ (Βραζιλία) και τα ισπανικά νησιά Lobos και Alegranza, όπου οι γάτες έχουν πλέον εξαλειφθεί εδώ και πέντε χρόνια.
Μια νέα μελέτη επιβεβαιώνει το αποτέλεσμα αυτής της στρατηγικής. Η έρευνα, με επικεφαλή τον Αμερικανό βιολόγο Holly Jones, δείχνει ότι η εξάλειψη των χωροκατακτητικών θηλαστικών (κυρίως ποντίκια, κατσίκες και γάτες) έχει ωφελήσει 236 ζώα από 181 είδη σε ιθαγενή νησιά σε όλο τον κόσμο. Για τέσσερα από αυτά τα είδη που ήταν στην Κόκκινη Λίστα των απειλούμενων ειδών της IUCN, μειώθηκε ο κίνδυνος εξαφάνισής τους, σύμφωνα με τη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS.
Στο νησί της Γεννήσεως στο Μεξικό, η εξάλειψη των άγριων γατών, ήταν σύμφωνα με την El Pais, το κλειδί για την ανάκαμψη του είδους culinegra Shearwater, ενός πουλιού 80 εκατοστών. «Η παρέμβαση αυτή ήταν σημαντική για τα είδη που θεωρούνται ευάλωτα και υπό την απειλή της εξαφάνισης», δήλωσε η Heath Packard, μια εκπρόσωπος για την αμερικανική ΜΚΟ Island Conservation, που συμμετείχε στη μελέτη. Το ίδιο συνέβη και στο βρετανικό νησί Ασουνσιόν, στον Ατλαντικό Ωκεανό, όπου η εξάλειψη των γατών επέτρεψε σε ένα- υπό άκρα απειλή- πτηνό να επανακάμψει.
Οι γάτες που εξαφάνισαν ένα είδος
Στο νησί Stephens κατά τις αρχές της δεκαετίας 1890 ξεκίνησαν οι εργασίες κατασκευής ενός φάρου. Μέχρι τότε δεν υπήρχε μόνιμη ανθρώπινη παρουσία στο νησί και δεν είχε εποικιστεί από του αρουραίους. Με την κατασκευή του φάρου, το ανεπηρέαστο μέχρι τότε φυσικό οικοσύστημα, διαταράχθηκε σημαντικά. Το 1892 στο νησί κατοικούσαν τρεις φαροφύλακες με τις οικογένειές τους (συνολικά 17 άτομα). Η παρουσία τους ήταν η αιτία της εμφάνισης οικόσιτων γάτων σε ένα οικοσύστημα που απουσίαζαν οι μη φυσικοί θηρευτές. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα σε λίγα χρόνια στο νησί να ζει ένας πληθυσμός οικόσιτων αλλά και αδέσποτων γάτων [7].
Ένας από τους φαροφύλακες του νησιού ήταν ο David Lyall, ερασιτέχνης φυσιοδίφης, στο σπίτι του οποίου ζούσε μια γάτα γνωστή ως Tibbles. Το 1894 ο Lyall με τη βοήθεια της Tibbles βρήκε ορισμένα άτομα από το μικροσκοπικό πουλί και τα έστειλε για αναγνώριση σε διάφορους ορνιθολόγους. Τελικά τα δείγματα αυτά αναγνωρίστηκαν ως νέο είδος, άγνωστο μέχρι τότε στην επιστήμη.
Τα πουλιά που έφερνε η Tibbles, ήταν μάλλον από τα ελάχιστα που υπήρχαν στο νησί. Εάν και δεν είναι εξακριβωμένο ότι τα τελευταία άτομα εξοντώθηκαν το 1894 ή στις αρχές του 1895, οι ερευνητές συμφωνούν ότι στο τέλος της δεκαετίας του 1890 το είδος είχε εξαφανισθεί πλήρως.
Εν κατακλείδι και σύμφωνα με τις σημειώσεις του ορνιθολόγου Buller, η εξαφάνιση του είδους στο νησί δεν οφείλεται απαραίτητα στη δράση μιας μεμονωμένης γάτας (Tibbles). Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού αδέσποτων γάτων, που εδραιώθηκαν στο νησί την ίδια χρονική περίοδο σε συνδυασμό με την καταστροφή του φυσικού οικοσυστήματος, σαν αποτέλεσμα της εποίκισης συνέβαλαν στην εξόντωση του τελευταίου θύλακα του είδους.
Αόρατα Γεγονότα
Παραπομπές:
- Frontiers in Ecology and Evolution: http://dx.doi.org/10.3389/fevo.2022.1048585
- Λύσσα σε γάτα στο νομό Τρικάλων: https://www.zoosos.gr/lussa-se-gata-sto-nomo-trikalon/
- Η άγρια ζωή στην Αθήνα: https://www.naturagraeca.com/ws/84,130,22,1,1,%CE%97-%CE%AC%CE%B3%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%B6%CF%89%CE%AE-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1
- ΑΝΙΜΑ: Άγρια ζώα στο αστικό περιβάλλον της Αττικής: https://www.athensvoice.gr/life/katoikidia/744795/anima-agria-panida-sto-astiko-perivallon-tis-attikis/
- Ο κόκκινος σκίουρος στην Ελλάδα: https://www.naturagraeca.com/ws/84,130,58,1,1,%CE%9F-%CE%BA%CF%8C%CE%BA%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CF%83%CE%BA%CE%AF%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1
- Eπιστημονικός “παγκόσμιος πόλεμος” εναντίον των γατών: https://dasarxeio.com/2016/03/29/29982/
- Η τραγική ιστορία της γάτας που εξαφάνισε ένα είδος: https://dasarxeio.com/2014/01/12/10734/